Amigu di Tera
Komunikado di prensa 2 novèmber 2008
No mishi ku areanan di konservashon na Jan Thiel
E plannan di Jan Thiel Bay Destination Resort pa aneksá partinan di area di konservashon i hasi nan parti di nan proyekto turístiko a disgustá hopi hende den nos komunidat. Un hoben studiante prekupá espontániamente a kumisá ku un website kaminda kada ken por a pone su protesta. Den poko tempu kasi 5000 persona di tur gremio di nos komunidat a yena nan nòmber i nan komentario krítiko riba e lista ku a keda entregá na Sra M. Jacoba, den su funkshon di Gezaghebber Interino na yüli último.
Mas ku 400 siudadano a entregá nan opheshon ofisial na gobiernu. Te ainda nan no a risibí un kontesta i ta di spera ku tin ku warda tantu, komo ku Bestuurscollege ta trata e opheshonnan aki ku debido diligensha.
Dia 20 di yüli un gran kaminata den e área en kestion a atraé un 600 partisipante indigná.
Segun e desaroyadó ta trata di tres tereno, ku pa lei ta áreanan di konservashon. Nan ta di gran balor pa e naturalesa i paisahe di área di Jan Thiel, segun ekspertonan a indiká, i no por permití nan destrukshon.
Segun lei gobièrnu tin obligashon di garantisá protekshon di áreanan di konservashon manera den e kaso aki na Jan Thiel, i tambe di áreanan ku balor arkeológiko i históriko-kultural.
Den medionan di komunikashon nos por a tuma nota ku e desaroyadó en kestion ke legumai dos di e tres terenonan di konservashon. Pero no ta e kantidat o tamaño di e terenonan ta konta. Ta trata ku ke kue tereno ku pa lei ta konservá i ku mester konta ku protekshon di parti di gobièrnu.
Un gobièrnu ku ta respetá su mes lo ni pensa pa kambia destinashon di kalke parti di e terenonan aki pa hasinan terenonan pa desaroyo turístiko.
Ta kasi 100% probabel ku e parti di area di konservashon ku e desaroyadó ketu bai ke tuma na fabor di su proyekto ta keda na laman. Ya e website ta ofresé klientenan un bista riba playa ku santu blanku, ku te na e momentu aki no ta eksistí.
Ta probá ku desaroyo kostal na e sitio aki ta bai kousa daño na e refnan di koral. Den awanan di Jan Thiel ta enkontrá refnan di koral ku mundialmente i regionalmente mirá ta di kalidat sumamente haltu.
Si gobièrnu bai di akuerdo pa kambia destinashon di e area aki ku tur konsekuenshanan ku e lo tin, e ta duna prueba ku ela skohe pa destrukshon di ref di koral, un eskoho sumamente irresponsabel.
Ademas nos por mira un biaha mas kon desaroyadó i gobièrnu huntu ta kita aksesibilidat na kosta for di siudadania. E proseso aki, ku a kumisá ku époka di turismo, ta kontinuá sin miserikordia i no ta dura largu i henter kosta sur ta será pa públiko.
Ta straño kon den seno di gobièrnu i desaroyadonan di proyekto ta konsiderá esaki komo desaroyo. Talbes pa bienestar di nos pueblo ta kore ku piskadó i otro hendenan for di kosta? Esaki desaroyo ke men? Ta opvio ku nos pueblo di Kòrsou no ta akseptá e deskriminashon aki. Si áreanan di kosta no bini bèk pa pueblo, frustrashon i rabia ta sigi krese.
Amigu di Tera ta opiná ku no por entregá niun parti di área di konservashon na e proyekto aki. Aun mas, mester bini un revishon di e tipo di desaroyonan aki serka áreanan di naturalesa i na kosta. Ya kaba 80% di kosta sur no ta libremente aksesibel. Alabes e áreanan aki ta un fuente kontinuo di destrukshon permanente di naturalesa marino. Asinaki apsolutamente no por sigi.
Miles di hende ta di e mes un opinion. Esaki mester ta un señal na gobiernu pa skohe pa un maneho ku ta debolbé kosta bek na pueblo i ku alabes ta tuma protekshon real tantu riba tera komo den laman na serio.
Yvette Raveneau
Presidente Amigu di Tera